İnsanlar ''tenzih ve teşbih'' arasındaki dengeyi “iki gözle” yani ''akıl ve hayal'' ile görerek sağlayabilirler. Allah’ı, âlemi ve kendimizi iki gözle göremezsek, eşyayı olduğu gibi (bizâtihi) göremeyiz. Böyle bir görüntünün mahalli kalptir. Kalbin her an çarpması, bir gözden diğer göze olan daimî geçişi sembolize eder. İlâhî birlik bu geçişi zorunlu kılmıştır ve aynı anda iki gözle bakmaktan menetmiştir. (Bu dünyada iki gözle bakmayı geliştirmek/öğrenmek gerekir.)
İnsan olmak, ilâhî bir suret olmaktır. İlâhî bir sûret olmak, İlâhî bir ifadedir. Bu ifadede, Allah’ın bütün isimleri izhar olunur ve bilinir; âlemdeki bütün nitelikler (Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özellik) Hakk’ın sıfatlarıdırlar. İnsan sûreti hem Allah’tan farklıdır (tenzih) hem de O'nunla aynıdır (teşbih). Gerçeği anlamak ancak iki gözle görmekle mümkündür. Muhammedi vârisler ve veliler, bu görmelerindeki berraklıktan ve fiillerindeki uygunluktan dolayı sıradan insanlardan farklıdırlar. Yaratıldıkları sûreti tahakkuk ettirmişlerdir. Bu yüzden hakikatleri nasipleri miktarınca kavramışlardır ve her duruma, Allah’ın vereceği karşılık gibi karşılık verirler; tıpkı O ’nun insan sûretinde vereceği karşılık gibi.
William C. Chittick İbni Arabi Giriş kitabı syf: 31-36
1
2
3
4
Yorumlar (0)
Yorum Yazın