B12 suda çözünebilen, oynadığı rol sayesinde hemen her hücrenin ihtiyaç duyduğu yapısal olarak en karmaşık ve en büyük bir B vitamini türüdür. Bir diğer adı Kobalamin dir. Beynin ve sinir sisteminin normal işlevini sürdürmesine, hücre metabolizmasına, alyuvarların oluşumuna, DNA'nın oluşturulmasına ve düzenlenmesine, Folik Asit emilimine yardımcı olur.
İnsan vücudu dört yıl yeterli olacak kadar B12 vitaminini depolayabilir (Karaciğer de depolanan tek vitamindir) ve fazlasını idrar ile dışarı atar. Eksikliği seviyesi çok azaldığında ortaya çıkabilir. B12 Bitkisel kaynak dışındaki besinlerden alınabilir. En çok: Et, Süt, balık, tavuk, yoğurt, Yumurta, peynir, Peynir altı suyu gibi hayvansal besinlerde bulunur. Besinlerin pişirme süresinin uzaması ve derecesinin yükselmesi, B12 vitamininin kaybını artırmasına yol açabilir. Hayvansal gıda tüketmeyenler, emilimini engelleyen (Pernisiyöz anemisi, gastirit, çölyak, inflamatuar bağırsak hastalığı) hastalığı olanlar yada emilen bağırsak bölgesi cerrahi olarak çıkarılmışlar, bazı ilaçlar ve alkol kullananlar eksiklik görülmekte, tüm bunlardan bağımsız olarakda ilerleyen yaşla eksikliği artmaktadır.
İnsan vücudu hemen her dakika sürekli milyonlarca alyuvar hücresi üretir. B12 seviyeleri çok düşükse olgun alyuvar hücrelerinin üretimi azalır ve sayısının düşmesi anemiye yol açar. Ve kendini yorgunluk, nefes darlığı ve düzensiz kalp atışı, dil ya da ağız ağrısı, iştahsızlık, beklenmedik kilo kaybı, soluk veya sararmış cilt ile gösterebilir ve vücudu da enfeksiyonların etkilerine daha duyarlı hale getirir. Yine eksikliğinde Santral(beyin) ve periferik sinir sisteminde (miyelin kılıf oluşumunda yer alan B12), geri dönüşümsüz ve potansiyel olarak ciddi hasara yol açabilir. Depresyon, akıl karışıklığı, hafıza problemleri ve yorgunluk , el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, denge problemleri gibi semptomlar tetiklenebildiği gibi psikoz, mani ve bunama gibi durumların gelişme riskide daha yüksektir.
Yapılan araştırmalar sonucunda 14 yaş üzerinde günde 2.4, Hamilelerin 2.6, emziren kadınların 2.8 mikrogram (mcg) B12 vitamini tüketmeleri tavsiye edilmektedir. Aşırı B12 vitamini alımı toksik veya zararlı nitelikler göstermemiştir. Bununla birlikte vitamin takviyesi almaya başlamadan önce her zaman doktora başvurulmalıdır. Böbrek hastalığı olanlar dikkatli olmalıdır. Takviye ürün endüstriyel olarak bakteriyel fermantasyon sentezi ile üretilir, ağızdan, burun spreyi veya iğne şeklinde alınabilir.
Ay feleğinin minerali olan B12, en önemli etkisini hem tüm vücudu besleyen kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna, hemde santral ve periferik sistemin iletişimini sağlayan sinir hücrelerini saran miyelin kılıfın oluşumunu desteklemesiyle tüm felekler üzerinde etkili olan Ay feleği için kritik bir role sahiptir. Myelin kılıf olmadan iletişim olamayacağı için Ay feleğinin Bilmek istiyorum İfadesi içinde katkısını önemlidir.
Uzm. Dr. Zeynep ENÇ
Mikrobiyoloji ve Klinik Biyoloji Uzmanı
Yorumlar (0)
Yorum Yazın