1. Suç işleme hayası: Bu Hz. Adem'i hayasıdır. Allah Teala kendisine "Benden mi kaçıyorsun?" dediğinde Hz Adem, "Hayır, senden haya ettiğim (utandığım) için"demiştir.
2. Kendini kusurlu görme hayası: Meleklerin hayası gibi. Onlar: "Rabbimiz, seni noksan sıfatlardan uzak ve yüce tutarız, sana hakkı ile ibadet edemedik" dediler.
3. Yüceltme hayası: İsrafil aleyhisselamın hayası gibi. Onun yüce Allah'tan haya ettiği için kanadı ile kendini örtmesi gibi.
4. Kerem ve cömertlik hayası: Hazreti Peygamber'in (s.a.v.) hâyası gibi. O, evine gelen ve oturup kalan ümmetine, "Artık çıkınız" demekten haya etmişti. Allah Teala bu konuda onun adına ümmetini uyardı ve şöyle buyurdu: "Peygamberin evinde yemeği yediğinizde hemen dağılın sohbete dalmayın."
5. Çekinme hâyası: Hz Ali'nin (r.a) hayası gibi. Hz. Ali, Hz peygamberin (s.a.v.) damadı olduğu için kendinden çekinerek mezi akıntısı ile ilgili bir soruyu bizzat soramamış, Mikdad bin Esved'den sormasını istemişti.
6. Küçük görme hâyası: Hz Musa'nın (a.s.) hayası gibi. O demiştir ki: "Ey Rabbim, benim dünyevi bir ihtiyacım olduğu zaman onu senden istemeye hayâ ediyorum (utanıyorum)." Bunun üzerine Allah Teala ona, "Hamuruna koyacağın tuza ve koyununa vereceğin ota varana kadar her ihtiyacını benden iste" buyurdu.
7. Nimet hayası: Bu, yüce Allah'ın hayasıdır. Allah Teala ahirette kul sıratı geçtikten sonra ona mühürlü bir kitap verir. Kul açar bakar ki içinde şöyle yazılı: "Sen şu şu kusurları yaptın; ben onları sana açıklamaya haya ettim, git. ben seni affettim."
Kuşeyri Risalesi
K.B.E. Yasemin Hafize Şanlı
1
2
3
4
Yorumlar (0)
Yorum Yazın